Tembung kriya yaiku sakabehing tembung kang mratelakake solah bawa utawa tandang gawe. Tuladha: nandur, tangi, adus, digawa, daktuku, ngukur, lan liya-liyane.
Werna-wernane tembung kriya:
a. Tembung kriya lingga yaiku tembung kriya kang isih lingga, tegese
tembung iku durung owah saka asale nanging wis duweni teges tandang
gawe. Tuladha: lunga, seba, dandan, adus, dodol, lan liya-liyane.
b. Tembung kriya tanduk yaiku tembung kriya kang oleh ater-ater
anuswara (an-, am-, an-). Tuladha: ngudang, nimba, nyepot, methuk
lan liya-liyane.
c. Tembung kriya tanggap yaiku tembung kriya kang oleh ater-ater
tripurusa (dak-, ko-, di-) ater-ater "ka" utawa seselan "in".
Tuladha: sinebul, kopangan, dakgambar, kosilih, lan liya-liyane.
d. Tembung kriya rangkep yaiku tembung kriya kang awujud rangkep
lan diperang ana:
1. Rangkep dwi purwa yaiku tembung kriya wanda wiwitan diucapake
kaping pindho.
Tuladha; leledhang, leladi, tetedha, lelewa lan liya-liyane.
2. Rangkep dwi lingga yaiku tembung ligga kang diucapake kaping pindho.
Tuladha: golek-golek, omah-omah, adoh-adoh, etung-etung lan liya-
liyane.
3. Rangkep dwi wasana yaiku tembung lingga wanda wekasan diucapake
kaping pindho.
e. Tembung kriya transitif yaiku tembung kriya kang dibutuhake lesan (objek)
mula uga diarani tembung kriya mawa lesan.
Tuladha ing ukara:
1. Murni methuk mbak yune.
2. Nuri ngirim sing matun.
3. Harno dandani sepedhane.
f. Tembung kriya intransitif (tanpa lesan) yaiku tembung kriya kang
mbutuhake lesan.
Tuladha ing ukara:
1. Pakdhe kondur ing daleme.
2. Tari nesu ing kamar.
3. Parni turu jam wolu bengi.
4. Marwoto lagi ndonga.
 |